Xã Hà Tây

Lịch sử hình thành “Đền Yên Tự” Di tích linh thiêng thờ Đức Thánh Trần 

        1. Giới thiệu về Đền Yên Tự

        Đền Yên Tự tọa lạc tại thôn Văn Xuyên, xã Hà Tây, thành phố Hải Phòng. Đây là một trong những ngôi đền linh thiêng thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn - vị anh hùng dân tộc kiệt xuất trong lịch sử Việt Nam. Ngài là người có công lao to lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông dưới triều đại nhà Trần, góp phần giữ vững nền độc lập của Đại Việt.

        Hằng năm, Đền Yên Tự thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương đến chiêm bái, dâng hương và tham gia các nghi lễ truyền thống tưởng nhớ công lao của Trần Hưng Đạo.

        2. Trần Hưng Đạo - Vị anh hùng dân tộc được thờ tại đền

        Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn (1228 - 1300) là con trai của An Sinh Vương Trần Liễu. Ông là một nhà quân sự kiệt xuất, ba lần lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh bại quân Nguyên Mông trong các cuộc kháng chiến vào các năm 1258, 1285 và 1288.

        Không chỉ giỏi về chiến trận, Trần Hưng Đạo còn có những tư tưởng sâu sắc về trị quốc và giữ nước. Ông nhấn mạnh chiến lược “khoan thư sức dân để làm kế sâu rễ bền gốc”, luôn đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu. Những tư tưởng này vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.

        Sau khi ông qua đời vào năm 1300, nhân dân trên khắp đất nước đã lập đền thờ để tưởng nhớ và tôn vinh công lao của ông. Đền Yên Tự là một trong những nơi thờ tự linh thiêng đó, thể hiện lòng kính ngưỡng của người dân đối với vị anh hùng dân tộc.

        3. Lịch sử hình thành và giá trị văn hóa của Đền Yên Tự

        3.1. Lịch sử hình thành

        Đền Yên Tự được xây dựng từ lâu đời, gắn liền với truyền thống thờ phụng Đức Thánh Trần của người dân vùng Thanh Hà (huyện Thanh Hà cũ). Theo sử liệu ghi chép, đền được khởi công xây dựng vào ngày 18 tháng 8 năm 1874 (năm Giáp Tuất), dưới triều Nguyễn.

        Trải qua nhiều biến cố lịch sử, đặc biệt là trong thời kỳ kháng chiến, một số công trình của đền đã bị hư hại. Tuy nhiên, với sự đồng lòng của nhân dân địa phương và chính quyền, đền đã được trùng tu, khôi phục để giữ gìn nét đẹp kiến trúc cổ kính và tiếp tục là nơi linh thiêng cho các hoạt động tín ngưỡng.

Ngày 13/5/1947 đồng chí Tăng Bá Dụ, Bí thư Huyện ủy đã trực tiếp về Đền Yên Tự tổ chức Hội nghị thành lập Chi bộ. Thay mặt Huyện ủy Thanh Hà, đồng chí Tăng Bá Dụ công bố quyết định của Huyện ủy về việc thành lập Chi bộ Đảng xã Phượng Hoàng và chỉ định đồng chí Đỗ Như Tuẫn là Bí thư Chi bộ.

Ngày 30/10/1947, tại nhà Đảng viên Nguyễn Huy Điệng xóm Bờ Nổi, xã Phượng Hoàng (cách Đền Yên Tự 260 mét về phía Tây Bắc) đồng chí Tiêu Hà Phiếm - Thường vụ Huyện ủy Thanh Hà công bố quyết định thành lập Chi bộ đảng xã An Lương (nay là xã Hà Tây) và chỉ định đồng chí Phạm Đắc Kỳ là Bí thư Chi bộ.

Chi bộ đảng xã Phượng Hoàng (nay là xã Hà Tây) ra đời là một sự kiện chính trị quan trọng, đánh dấu bước phát triển vượt bậc của phong trào cách mạng trong xã, từ chỗ chỉ có tổ Việt Minh và chính quyền lãnh đạo, nay đã có chi bộ đảng trực tiếp lãnh đạo các nhiệm vụ chính trị ở địa phương và là nhân tố quan trọng quyết định thắng lợi của cuộc kháng chiến.

Sau ngày thành lập, chi bộ đã tập trung cho công tác xây dựng đảng, phát triển đảng viên mới. Thông qua phong trào cách mạng, nhiều cán bộ, hội viên, đoàn thanh niên tích cực qua rèn luyện thử thách đã trở thành đối tượng cảm tình đảng, nhất là trong lực lượng dân quân tự vệ, đoàn viên thanh niên được chi bộ bồi dưỡng kết nạp. Số lượng đảng viên của chi bộ đến cuối năm 1947 đã tăng lên 8 đồng chí. Trên cơ sở đó, chi bộ thành lập mỗi thôn 1 tổ đảng làm nòng cốt lãnh đạo phong trào.

        3.2. Giá trị văn hóa và tín ngưỡng

        Đền Yên Tự không chỉ là nơi thờ cúng Đức Thánh Trần mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tâm linh quan trọng của người dân địa phương. Hằng năm, vào ngày giỗ Trần Hưng Đạo (20/8 âm lịch), nơi đây tổ chức lễ hội truyền thống với nhiều nghi thức trang trọng.

        Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn thể hiện tinh thần “Uống nước nhớ nguồn”, giáo dục thế hệ sau về lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết và truyền thống hiếu nghĩa.

        4. Kiến trúc Đền Yên Tự

        Đền Yên Tự mang đậm phong cách kiến trúc cổ truyền của Việt Nam với bố cục hài hòa, tôn nghiêm.

        • Cấu trúc đền: Đền được xây theo lối cổ, tiền bảy trạm long ly, rồng phượng chạm trổ tinh xảo.

        • Hậu cung (cung cấm): Đây là nơi đặt các bệ thờ linh thiêng:

        - Bệ chính cung thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo. Hai bên có bài vị hai con trai của ngài.

        - Bệ thờ phía Đông hậu cung thờ Ngài Nam Tào.

        - Bệ thờ phía Tây hậu cung thờ Ngài Bắc Đẩu.

        • Ba gian ngoài:

        • Gian giữa thờ Ban Công Đồng.

        • Gian phía Đông thờ Đức Thánh.

        • Gian phía Tây thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và các Anh hùng Liệt sĩ.

        Đền Yên Tự còn lưu giữ nhiều hoành phi, câu đối cổ và các sắc phong từ thời nhà Trần đến thế kỷ 19.

        5. Vị trí và cảnh quan xung quanh đền

        Đền Yên Tự nằm trong một quần thể di tích có phong cảnh hữu tình, gần nhiều dòng sông lớn:

        • Phía Đông: Gần sông Sặt.

        • Phía Tây & Nam: Gần sông Thái Bình.

         • Phía Bắc: Giáp thôn Hoàng Lại.

        Cổng tam quan của đền từng được xây dựng rất đẹp, là một trong những cổng cổ nổi bật nhất trong khu vực. Tuy nhiên, trong thời kỳ kháng chiến, cổng bị phá hủy. Hiện nay, nhờ sự chung tay của nhân dân và chính quyền địa phương, cổng đền đã được trùng tu, khôi phục theo nguyên mẫu ban đầu.

        Một số hình ảnh bên trong Nhà thờ mẫu tại Đền Yên tự:

Lịch sử hình thành “Đền Yên Tự” Di tích linh thiêng thờ Đức Thánh Trần 

        1. Giới thiệu về Đền Yên Tự

        Đền Yên Tự tọa lạc tại thôn Văn Xuyên, xã Hà Tây, thành phố Hải Phòng. Đây là một trong những ngôi đền linh thiêng thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn - vị anh hùng dân tộc kiệt xuất trong lịch sử Việt Nam. Ngài là người có công lao to lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông dưới triều đại nhà Trần, góp phần giữ vững nền độc lập của Đại Việt.

        Hằng năm, Đền Yên Tự thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương đến chiêm bái, dâng hương và tham gia các nghi lễ truyền thống tưởng nhớ công lao của Trần Hưng Đạo.

        2. Trần Hưng Đạo - Vị anh hùng dân tộc được thờ tại đền

        Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn (1228 - 1300) là con trai của An Sinh Vương Trần Liễu. Ông là một nhà quân sự kiệt xuất, ba lần lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh bại quân Nguyên Mông trong các cuộc kháng chiến vào các năm 1258, 1285 và 1288.

        Không chỉ giỏi về chiến trận, Trần Hưng Đạo còn có những tư tưởng sâu sắc về trị quốc và giữ nước. Ông nhấn mạnh chiến lược “khoan thư sức dân để làm kế sâu rễ bền gốc”, luôn đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu. Những tư tưởng này vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.

        Sau khi ông qua đời vào năm 1300, nhân dân trên khắp đất nước đã lập đền thờ để tưởng nhớ và tôn vinh công lao của ông. Đền Yên Tự là một trong những nơi thờ tự linh thiêng đó, thể hiện lòng kính ngưỡng của người dân đối với vị anh hùng dân tộc.

        3. Lịch sử hình thành và giá trị văn hóa của Đền Yên Tự

        3.1. Lịch sử hình thành

        Đền Yên Tự được xây dựng từ lâu đời, gắn liền với truyền thống thờ phụng Đức Thánh Trần của người dân vùng Thanh Hà (huyện Thanh Hà cũ). Theo sử liệu ghi chép, đền được khởi công xây dựng vào ngày 18 tháng 8 năm 1874 (năm Giáp Tuất), dưới triều Nguyễn.

        Trải qua nhiều biến cố lịch sử, đặc biệt là trong thời kỳ kháng chiến, một số công trình của đền đã bị hư hại. Tuy nhiên, với sự đồng lòng của nhân dân địa phương và chính quyền, đền đã được trùng tu, khôi phục để giữ gìn nét đẹp kiến trúc cổ kính và tiếp tục là nơi linh thiêng cho các hoạt động tín ngưỡng.

Ngày 13/5/1947 đồng chí Tăng Bá Dụ, Bí thư Huyện ủy đã trực tiếp về Đền Yên Tự tổ chức Hội nghị thành lập Chi bộ. Thay mặt Huyện ủy Thanh Hà, đồng chí Tăng Bá Dụ công bố quyết định của Huyện ủy về việc thành lập Chi bộ Đảng xã Phượng Hoàng và chỉ định đồng chí Đỗ Như Tuẫn là Bí thư Chi bộ.

Ngày 30/10/1947, tại nhà Đảng viên Nguyễn Huy Điệng xóm Bờ Nổi, xã Phượng Hoàng (cách Đền Yên Tự 260 mét về phía Tây Bắc) đồng chí Tiêu Hà Phiếm - Thường vụ Huyện ủy Thanh Hà công bố quyết định thành lập Chi bộ đảng xã An Lương (nay là xã Hà Tây) và chỉ định đồng chí Phạm Đắc Kỳ là Bí thư Chi bộ.

Chi bộ đảng xã Phượng Hoàng (nay là xã Hà Tây) ra đời là một sự kiện chính trị quan trọng, đánh dấu bước phát triển vượt bậc của phong trào cách mạng trong xã, từ chỗ chỉ có tổ Việt Minh và chính quyền lãnh đạo, nay đã có chi bộ đảng trực tiếp lãnh đạo các nhiệm vụ chính trị ở địa phương và là nhân tố quan trọng quyết định thắng lợi của cuộc kháng chiến.

Sau ngày thành lập, chi bộ đã tập trung cho công tác xây dựng đảng, phát triển đảng viên mới. Thông qua phong trào cách mạng, nhiều cán bộ, hội viên, đoàn thanh niên tích cực qua rèn luyện thử thách đã trở thành đối tượng cảm tình đảng, nhất là trong lực lượng dân quân tự vệ, đoàn viên thanh niên được chi bộ bồi dưỡng kết nạp. Số lượng đảng viên của chi bộ đến cuối năm 1947 đã tăng lên 8 đồng chí. Trên cơ sở đó, chi bộ thành lập mỗi thôn 1 tổ đảng làm nòng cốt lãnh đạo phong trào.

        3.2. Giá trị văn hóa và tín ngưỡng

        Đền Yên Tự không chỉ là nơi thờ cúng Đức Thánh Trần mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tâm linh quan trọng của người dân địa phương. Hằng năm, vào ngày giỗ Trần Hưng Đạo (20/8 âm lịch), nơi đây tổ chức lễ hội truyền thống với nhiều nghi thức trang trọng.

        Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn thể hiện tinh thần “Uống nước nhớ nguồn”, giáo dục thế hệ sau về lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết và truyền thống hiếu nghĩa.

        4. Kiến trúc Đền Yên Tự

        Đền Yên Tự mang đậm phong cách kiến trúc cổ truyền của Việt Nam với bố cục hài hòa, tôn nghiêm.

        • Cấu trúc đền: Đền được xây theo lối cổ, tiền bảy trạm long ly, rồng phượng chạm trổ tinh xảo.

        • Hậu cung (cung cấm): Đây là nơi đặt các bệ thờ linh thiêng:

        - Bệ chính cung thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo. Hai bên có bài vị hai con trai của ngài.

        - Bệ thờ phía Đông hậu cung thờ Ngài Nam Tào.

        - Bệ thờ phía Tây hậu cung thờ Ngài Bắc Đẩu.

        • Ba gian ngoài:

        • Gian giữa thờ Ban Công Đồng.

        • Gian phía Đông thờ Đức Thánh.

        • Gian phía Tây thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và các Anh hùng Liệt sĩ.

        Đền Yên Tự còn lưu giữ nhiều hoành phi, câu đối cổ và các sắc phong từ thời nhà Trần đến thế kỷ 19.

        5. Vị trí và cảnh quan xung quanh đền

        Đền Yên Tự nằm trong một quần thể di tích có phong cảnh hữu tình, gần nhiều dòng sông lớn:

        • Phía Đông: Gần sông Sặt.

        • Phía Tây & Nam: Gần sông Thái Bình.

         • Phía Bắc: Giáp thôn Hoàng Lại.

        Cổng tam quan của đền từng được xây dựng rất đẹp, là một trong những cổng cổ nổi bật nhất trong khu vực. Tuy nhiên, trong thời kỳ kháng chiến, cổng bị phá hủy. Hiện nay, nhờ sự chung tay của nhân dân và chính quyền địa phương, cổng đền đã được trùng tu, khôi phục theo nguyên mẫu ban đầu.

        Một số hình ảnh bên trong Nhà thờ mẫu tại Đền Yên tự:

        Đền Yên Tự là một di tích quan trọng, không chỉ có giá trị về mặt lịch sử mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Đây là nơi để nhân dân bày tỏ lòng thành kính với Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, đồng thời là biểu tượng của truyền thống văn hóa, tín ngưỡng của người Việt.

        Việc bảo tồn và phát huy giá trị của đền Yên Tự không chỉ thể hiện lòng biết ơn đối với vị anh hùng dân tộc mà còn góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống, giáo dục các thế hệ sau về lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết dân tộc./.

        Đền Yên Tự là một di tích quan trọng, không chỉ có giá trị về mặt lịch sử mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Đây là nơi để nhân dân bày tỏ lòng thành kính với Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, đồng thời là biểu tượng của truyền thống văn hóa, tín ngưỡng của người Việt.

        Việc bảo tồn và phát huy giá trị của đền Yên Tự không chỉ thể hiện lòng biết ơn đối với vị anh hùng dân tộc mà còn góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống, giáo dục các thế hệ sau về lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết dân tộc./.